به نقل از «فارس»

تاثیر «تقریبا هیچ» توافق کوتاه‌مدت با آمریکا بر صادرات نفت ایران

تاریخ انتشار: ۵ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۹۳۰۴۹۸

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، تحریم پدیده‌ای است که بیش از یک دهه اقتصاد ایران را تحت فشار قرار داده و موجب سقوط درآمدهای دولت و رفاه عمومی مردم شده است؛ واضح‌ترین اثر تحریم بر اقتصاد ایران، کاهش صادرات نفت کشور از 2.5 به 1 میلیون بشکه در روز بوده که هزینه سنگینی را بر این کشور نفتی وارد کرده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

تاکنون نسخه‌های متفاوتی از سوی جریانات سیاسی داخل و خارج در مواجهه با تحریم به دولت ایران پیشنهاد شده است که در مجموع در دو محور خلاصه می‌شود: 1- مذاکره و توافق با آمریکا برای رفع تحریم 2- بی‌اثر سازی تحریم با دیپلماسی فعال اقتصادی.

در پرونده «ماجرای تحریم» ابعاد مختلف تحریم‌های آمریکا و راهکارهای مواجهه با آن و ثمرات آنها را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

در گزارش پنجم از این پرونده، به موضوع تاثیر توافقات کوتاه‌مدت با آمریکا بر صادرات نفت ایران می‌پردازیم؛ پیش از این چهار گزارش قبلی این پرونده در ادامه آورده شده است:

چگونه معامله کلان ایران و غرب به‌ هم خورد روایتی از تحریف رسانه‌ای برجامیون از «کاسبان تحریم» تا «تحریم نعمت است» دو دلیل آمریکا برای تحریم نفتی ایران که ربطی به سیاست جمهوری اسلامی ندارد آیا برجام می‌تواند به بی‌اثرسازی تحریم‌ها کمک کند

* در دوره اجرای برجام، زیرساخت دور زدن تحریم نابود شد

اشاره شد که با ظهور نفت شیل، آمریکا از نفت خلیج فارس بی‌نیاز شد و این موضوع معامله کلان ایران و غرب در صادرات نفت و دریافت لوازم توسعه را از بین برد و نقش ایران در زنجیره اقتصاد جهانی را نابود کرد.

در نتیجه تنها راهکار پیش‌روی ایران در مواجهه با تحریم، تعریف نقش جدیدی در زنجیره اقتصاد جهانی است که از مسیر بی‌اثر کردن تحریم‌ها می‌گذرد.

همچنین اشاره شد که برجام به عنوان یک «توافق کوتاه‌مدت» نمی‌تواند ذیل راهبرد بی‌اثرسازی تحریم‌ها تعریف شود. برای توضیح بیشتر به تجربه قبلی در حوزه فروش نفت و جذب سرمایه‌گذاری خارجی مراجعه می‌کنیم.

تا پیش از اجرای برجام، در دولت دهم و یازدهم زیرساختی برای دور زدن تحریم‌های نفتی و فروش یک میلیون بشکه نفت در روز مهیا شده بود. طبق آمار اوپک (تصویر 1)، بعد از امضای برجام صادرات نفت ایران به 2 میلیون بشکه در روز رسید و اوضاع اقتصادی کشور بهبود یافت.

اما در این دوره، همه زیرساخت‌های دور زدن تحریم نفتی نیز از بین رفته، مستهلک و افشا شدند. بدین ترتیب بعد از خروج آمریکا از برجام، ایران دیگر زیرساختی برای دور زدن تحریم نفتی نداشت و این موضوع سبب شد صادرات نفت ایران به یک میلیون بشکه سابق برنگردد و به حدود 100 هزار بشکه در روز کاهش یابد.

 

تصویر 1

افت شدید صادرات نفت ایران موجب شد که هر آنچه رفاه اقتصادی در 2 سال اجرای برجام ایجاد شده بود در طول چند ماه از بین برود و نه تنها انتفاع اقتصادی ایران به صفر برسد بلکه از برنامه هسته‌ای خود از عقب بیفتد.

طبق آمار اوپک، میانگین صادرات نفت ایران در دولت یازدهم و دوازدهم با همه فراز و نشیب‌هایش حدود 1.1 میلیون بشکه بوده، یعنی رقمی که در دولت دهم و در دولت سیزدهم بدون برجام به فروش رفته است.

اگر دقت کنید بعد از افت صادرات نفت ایران و با شکل‌گیری تدریجی زیرساخت دور زدن تحریم، مجددا در همان دولت قبل، میزان صادرات نفت ایران در دوران شیوع کرونا و افت شدید قیمت نفت، افزایش یافت.

در نتیجه توافق برجام در صورت اجرای کوتاه‌مدت آن نه تنها هیچ مزیتی برای ایران ندارد، بلکه در چارچوب بی‌اثر کردن تحریم نفتی نیز تعریف نمی‌شود و اتفاقا زیرساخت‌های دور زدن تحریم ایران را نیز از بین می‌برد.

یادداشت از سیداحسان حسینی

پایان پیام/

منبع: فارس

کلیدواژه: تحریم صادرات نفت صادرات نفت ایران دور زدن تحریم میلیون بشکه تحریم نفتی کوتاه مدت بی اثر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۹۳۰۴۹۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

هیچ دولتی در کاخ سفید قادر به بستن شیر نفت ایران نیست

تحلیلگران معتقدند دولت جو بایدن رئیس جمهور آمریکا بعید است که در واکنش به عملیات نظامی ایران علیه رژیم صهیونیست به دنبال اعمال تحریم‌های بزرگ بر صادرات نفت ایران باشد، زیرا بیم از تاثیر این تحریم‌ها بر بالا رفتن قیمت نفت خام و برانگیختن خشم چین به عنوان بزرگ‌ترین مشتری نفت وجود دارد.

به گزارش فارس، جان آلترمن، تحلیلگر مسائل خاورمیانه در مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی، در گفتگو با رویترز گفت که محدودیت‌هایی برای اعمال تحریم‌های واشنگتن وجود دارد و آن‌هایی که تحریم‌ها را دور می‌زنند در یافتن نقاط ضعف ماهر هستند.

وی تاکید کرد: انتظار یک حرکت ساده برای اعمال تحریم‌های اقتصادی علیه ایران وجود دارد، اما تصور نمی‌شود که کاخ سفید یا هیچ دولتی آتی در آمریکا بتواند به طور کامل شیر نفت ایران را ببندد.

به دنبال پاسخ تنبیهی ایران به رژیم صهیونیستی رهبران جمهوری خواهان در مجلس نمایندگان آمریکا بایدن را به شکست در اعمال تحریم علیه تهران متهم کردند و گفتند که این هفته در مورد یک سری لایحه برای تشدید تحریم‌ها علیه ایران بحث خواهند کرد.

استیو اسکالیز، رهبر اکثریت مجلس نمایندگان، روز یکشنبه در گفتگو با فاکس نیوز مدعی شد که دولت آمریکا فروش نفت را برای ایران آسان‌تر کرده و در نتیجه ایران از درآمد‌های حاصل از فروش نفت برای آنچه «تامین مالی فعالیت‌های تروریستی» خواند استفاده کرده است.

فشار سیاسی بر دولت آمریکا برای تنبیه ایران یک مشکل ایجاد کرده اینکه: چگونه می‌توان از چنین حملاتی در آینده بدون تشدید تنش‌ها در منطقه یا افزایش قیمت نفت و خشم چین، بزرگترین خریدار نفت ایران، جلوگیری کرد.

واشنگتن ماه‌هاست که گفته است یکی از اهداف اولیه‌اش جلوگیری از تبدیل جنگ اسرائیل علیه غزه به یک جنگ منطقه‌ای گسترده‌تر است و هدف اصلی عدم مداخله مستقیم تهران در جنگ است.

برخی از تحلیلگران مسائل خاورمیانه معتقدند درباره اینکه بایدن اقدامات قابل توجهی برای تقویت اجرای تحریم‌های فعلی ایالات متحده انجام دهد تا محدودیت صادرات نفت خام را که رگ حیاتی اقتصاد ایران را تشکیل می‌‎دهد، تنگ کند تردید وجود دارد.

اسکات مدلل، افسر سابق سیا و مدیر عامل گروه انرژی راپیدان گفت: «حتی در صورت تصویب این لوایح، عجله دولت بایدن برای گرفتن تصمیم جدیدی درباره تحریم‌های جدید یا اجرای تحریم‌های موجود برای کاهش یا محدود کردن (صادرات نفت ایران) به هر شکل ممکن دشوار است.

رویترز آورده که دونالد ترامپ، رئیس جمهور پیشین آمریکا در سال ۲۰۱۸ پس از خروج از توافق بین المللی در مورد برنامه هسته‌ای تهران (برجام)، تحریم‌های آمریکا علیه نفت ایران را دوباره اعمال کرد. دولت بایدن با اعمال تحریم‌ها علیه شرکت‌ها در چین، امارات و سایر کشور‌ها به دنبال اتخاذ تدابیر سخت‌گیرانه در برابر فرار از تحریم ایران بود.

مودل گفت: علیرغم این تلاش‌ها، برآورد‌های راپیدان حاکی از آن است که صادرات نفت ایران بدون احتساب میعانات که نفت بسیار سبکی است، بین ۱.۶ تا ۱.۸ میلیون بشکه در روز بوده که این بسیار نزدیک به سطح دو میلیون بشکه در روز صادرات ایران قبل از تحریم‌ها است.

یکی از عواملی که بایدن، سیاستمدار حزب دموکرات را از حرکت قاطعانه برای محدود کردن صادرات نفت ایران منصرف کرده، تأثیر بالقوه تحریم بر قیمت بنزین است.

کیمبرلی دونوان، کارشناس مسائل مربوط به تحریم‌ها و مبارزه با پولشویی در اندیشکده آمریکایی آتلانتیک، گفت: تحریم‌های نفتی در دو سال گذشته به طور دقیق اجرا نشده است.

وی افزود: من انتظار ندارم که دولت بایدن در واکنش به حملاتی که ایران با موشک و پهپاد در آخر هفته به اسرائیل انجام داد، اقدامات اجرایی را تشدید کند، در درجه اول به دلیل ترس از اینکه این امر منجر به افزایش قیمت نفت شود. قیمت نفت و در نتیجه قیمت بنزین در پمپ بنزین‌ها عامل مهمی در سال انتخابات برای آمریکا است.»

این در حالی است که سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا می‌گوید دولت بایدن هیچ تحریمی را علیه ایران لغو نکرده و به افزایش فشار بر جمهوری اسلامی ادامه می‌دهد. وی افزود: «تحریم‌های گسترده و همپوشانی ما علیه ایران همچنان پابرجاست و ما به اجرای آن‌ها ادامه می‌دهیم».

تحریم‌های شدید می‌تواند روابط بین ایالات متحده و چین را بی‌ثبات کند؛ روابطی که مقامات چینی و آمریکایی پس از یک دوره دشوار پس از سرنگونی یک بالن چینی توسط ایالات متحده در حریم هوایی آمریکای شمالی در سال گذشته تلاش کرده‌اند آن را ترمیم کنند.

تقریباً تمام نفت ایران که وارد چین می‌شود، دارای برچسب مبدأ مالزی یا سایر کشور‌های خاورمیانه است و توسط «ناوگان تاریک» نفت‌کش‌های قدیمی‌تر حمل می‌شود که معمولاً هنگام بارگیری در بنادر ایران، فرستنده‌های خود را خاموش می‌کنند تا شناسایی نشوند.

فروتکسا آنالیتیکس، یک شرکت ردیابی نفتکش، تخمین زده که چین در سال گذشته رکورد ۵۵.۶ میلیون تن متریک یا ۱.۱۱ میلیون بشکه نفت خام ایران را دریافت کرده است. این تقریباً ۹۰ درصد از صادرات نفت خام ایران و ۱۰ درصد از واردات نفت چین را تشکیل می‌دهد.

رویترز افزود: در عین حال تعدادی از تحلیلگران اشاره کردند که واشنگتن ممکن است اقداماتی را برای کاهش صادرات نفت ایران انجام دهد تا به تعبیر آن‌ها بخشی از واکنش اسرائیل به حملات ایران را کاهش دهد که می‌تواند منجر به تشدید درگیری شود. اما آن‌ها گفتند که این به منزله اقدامی قوی مانند اعمال تحریم‌ها علیه یک موسسه مالی بزرگ چینی نیست و در عوض می‌تواند نهاد‌هایی چینی یا سایر نهاد‌های درگیر در چنین تجارتی را هدف قرار دهد.

جان آلترمن، تحلیلگر خاورمیانه در مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی، گفت که محدودیت‌هایی برای اعمال تحریم‌های واشنگتن وجود دارد و آن‌هایی که تحریم‌ها را دور می‌زنند در یافتن نقاط ضعف ماهر هستند انتظار یک حرکت ساده برای اعمال تحریم‌های اقتصادی علیه ایران وجود دارد، اما تصور نمی‌شود که کاخ سفید - یا هیچ دولت آینده - بتواند به طور کامل شیر نفت ایران را ببندد.